SPSS Frekans Analizi ile ilgili olarak; istatistiklerde frekans (sıklık), bir olayın oluşma sayısıdır. Frekans analizinde, sıklık ile alakalı merkezi eğilim, dağılım, yüzdelik dilimler gibi çeşitli bilgiler elde edilerek değerlendirilir. Bu analiz türü, açıklayıcı istatistik alanında yer alan bir analiz türüdür. Bu analizler yapılarak aşağıdaki sıklıkla alakalı veriler elde edilir:
SPSS Frekans Analizi Terimler
Verinin ortaya yakınlığı: Veri setinin ortalama değeri ile ilgili elde edilen bilgilerdir. Temel olarak frekans analizinde üç tür bilgi edinir: Ortalama (Mean), Medyan (Median) ve Mod (Mode). Ortalama, veri setindeki her bir verinin sıklığına bağlı ağırlıklı ortalamasıdır:
Ortalama = ∑(fi*xi)/ ∑(xi) (1)
Denklem birde ki xi, verisetindeki bir i verisini, fi ise o verinin sıklığını göstermektedir. Medyan ise veri setindeki verilen sıralandığında, verinin üst yarısını diğer üst yarısından ayıran değerdir. Dolayısıyla verisetinde medyan değerinden büyük, veya küçük, olan bütün verilerin toplam sıklığı bütün verisetinin % 50’sine eşit olmaktadır. Mod ise verisetinde en fazla sıklığa sahip olan veridir. Eğer verisetinde 1 adet mod varsa verisetine unimodal, 2 adet varsa bimodal, 2’den fazla varsa multimodal denir.
Verinin yayılması: Verinin verisetinde nasıl dağıldığını gösteren bilgilerdir. Bu bilgiler temel olarak üç’e ayrılır: Standard sapma, varyans, aralık. Varyans, verisetindeki verilerin mean’e olan uzaklığının karesinin ortalamasıdır. Standard sapma varyans’ın karekökü; aralık ise verisetinin en büyük ve en küçük değerleridir. Bunlar haricinde skewness ve kurtosis ile verinin yayılımı ile alakalı farklı bilgiler elde edilebilir.
Yüzdebirlik (Percentile) değerleri: Yüzdebirlik değer, verinin belirli bir yüzdesini içeren veri değeridir. Örneği 50. Yüzdebirlik, Q2, verinin %50’sini içeren veri noktasını yani median’ı göstermektedir.
SPSS’de Frekans analizleri Analyze>Descriptive Statistics>Frequencies sekmesinden (Şekil 1) yapılabilir. Ayarlar (Şekil 2) kısmından da istenilen frekans analizi seçilebilir.
Frekans Dağılım Örneği
Örneğin 183 öğrenci bir anket doldurmuş olsun. Sorulardan birisi “Hangi bölümdesiniz?” olarak belirlendi. Aşağıdaki ekran görüntüsü de (Şekil 3) öğrencilerin bölümlerini ve diğer verilerin bir kısmını göstermektedir.
Frekans dağılımını yapmak için yalnızca 183 öğrencinin bölümlerine bakmak bize yardımcı olmayacaktır. Daha doğru bir yaklaşım için, verilerde yer alan her bir farklı bölümün ana tablosunu ve sıklığını, yani meydana gelme sayısını basitçe tablolaştırmak gerekmektedir.
Ortaya çıkan tablo (Şekil 4), öğrencilerin bölümlerinin frekanslarını ve veri setinde nasıl dağıldığını, dolayısıyla bir frekans dağılımını gösterir.
