SPSS Parametrik Test ile ilgili olarak çeşitli örneklem ortalamaları, verisetleri arasındaki korelasyon ilişkileri incelenebilir. Parametrik hipotez testleri, verisetinin normal dağılıma (çan şekli dağılımına) uyduğu varsayılarak yapılan testlerdir. Parametrik testlerde, veriseti örneklem olarak kabul edilir. Daha sonra örneklemden elde edilen istatistiğin, veri setinin popülasyonuna ait olup olmadığı test edilir. En yaygın kullanılan parametrik testlere örnek olarak, t-testi (eşleştirilmiş veya eşleşmemiş), ANOVA (tek yönlü, iki yönlü), lineer regresyon ve Pearson korelasyonu verilebilir. Parametrik testler, oldukça güçlü ve küçük örneklem boyutlarında çalışabilmektedir. Aşağıda bazı parametrik testlerin ne işe yaradığı kısaca açıklanmaktadır:
SPSS Parametrik Test ve Amaçları
t-testi
Normal dağılıma yakın popülasyonlardan geldiği varsayılan iki örneklemin ortalamalarının eşit olup olmadığı veya normal dağılımlı bir popülasyondan geldiği varsayılan bir örneklemin ortalamasının bir değere eşit olup olmadığı test edilir. Test istatistiği, Student-t dağılımını (normal dağılımın bir varyantına) izlemektedir.
ANOVA
Normal dağılıma yakın iki veya daha fazla popülasyonun ortalamalarının eşit olup olmadığını test eden, genelleştirilmiş t-testidir.
SPSS Parametrik Test ve Lineer Regresyon
Regresyon denklemindeki parametrelerin normal dağılımdan geldiği varsayılarak regresyon parametrelerini belirlemek için kullanılan yöntemdir. Ayrıca, parametrelerin tahmin edilen sabit sayıya eşit olup olmadığı, t-testi ile sınanır.
Pearson korelasyonu
Normal dağılıma yakın popülasyonlardan geldiği varsayılan iki verisetinin arasında korelasyon olup olmadığını gösteren korelasyon katsayısıdır. Ayrıca, elde edilen korelasyon katsayının 0’a eşit olup olmadığı, t-testi ile sınanır.
SPSS Parametrik Test ve Non-Parametrik Test
Non-parametrik testlerde ise verisetinin herhangi bir dağılıma uyduğu varsayımına gerek yoktur. Ancak, bu testlerin gücü parametrik testlere göre düşüktür. Diğer yandan, her parametrik testin bir non-parametric eşdeğeri vardır: Örneğin, eşleşmiş t-testi-Wilcoxon testi, eşleşmemiş t testi – Mann-Whitney U testi, Pearson korelasyonu-Spearman korelasyonu, Tek yönlü ANOVA – Kruskal Wallis testi gibi…
SPSS’de ANOVA, pearson korelasyonu ve lineer regresyon içerisinde parametrik t-testleri yapılmaktadır. Ayrıca, ANALYZE>COMPARE MEANS>INDEPENDENT-SAMPLES T-TEST sekmesi altındaki sekmeler (Şekil 1) kullanılarak veri setlerine bağımsız t-testi de yapılabilmektedir. Diğer yandan, verisetinin normalliğini test etmek üzere SPSS uygulaması içerisinde ANALYZE>COMPARE MEANS>DESCRIPTIVE STATISTICS>EXPLORE sekmesi (Şekil 2) kullanılarak Shapiro-Wilk testi de yapılabilmektedir.
